Sami Schop

Vragen voor de kleuters

• Heb jij al gespeeld met aarde? Hoe zag die eruit? Hoe voelde die?
• Wat heb jij al gevonden in de aarde?

Brainstorm samen met de kinderen waar je verschillende soorten grond kan vinden op school: zandbak, ingang, voetbalveld, moestuin … Denk ook na over hoe je de aarde gaat verzamelen.

Vragen voor de kleuters

• Waarom kies je voor die plek? Welk grond denk je te vinden op die plek?
• Hoe ga je de aarde meenemen?
• Hoe ga je onthouden waar je de aarde gevonden hebt?

Ga naar de gekozen plekken en verzamel verschillende soorten aarde, bijvoorbeeld: rode of groene kleigrond, grond vol met kiezelsteentjes, zand, grond met veel insecten …. Probeer zeker ook een plek te vinden met twee laagjes boven elkaar.

Vragen voor de kleuters

• Is het moeilijk of net makkelijk om de grond op te graven? Waarom denk je dat dit zo is?
• Hoe diep moest je graven?
• Vond je op 1 plek meerdere soorten grond onder elkaar? Waarom denk je dat dit zo is?

Onderzoek nu de verschillende soorten aarde. 

Onderzoek telkens:

1. Bekijk de kleur van de aarde.
2. Zoek naar steentjes, insecten of planten.
3. Voel of de aarde grof of fijn aanvoelt.
4. Probeer een bolletje te kneden.
5. Let op of de aarde uit elkaar valt of samenplakt.
6. Laat de aarde door je vingers glijden.
7. Giet water op de aarde en vergelijk hoe snel het wordt opgenomen met een andere soort aarde.

Bespreek samen deze twee lagen.

Vragen voor de kleuters

• Op welke plek op school vond je twee lagen?
• Hoe diep moest je daarvoor graven?
• Hoe heb je het verschil kunnen zien?
• Welke laag aarde ligt het langst in de grond?
• Je vindt een botje in allebei de lagen. Welk botje is het oudst?
• Denk je dat er diep in de grond nog meer lagen grond zitten verstopt?

Bespreek samen deze twee lagen.

Vragen voor de kleuters

• Op welke plek op school vond je twee lagen?
• Hoe diep moest je daarvoor graven?
• Hoe heb je het verschil kunnen zien?
• Welke laag aarde ligt het langst in de grond?
• Je vindt een botje in allebei de lagen. Welk botje is het oudst?
• Denk je dat er diep in de grond nog meer lagen grond zitten verstopt?

Bespreek de resultaten en reflecteer samen op wat dit betekent. Maak een koppeling naar het verleden en naar de toekomst.

Vragen voor de kleuters

• Wat zou archeoloog Lisa leren als ze de grond onder onze school bekijkt?
• Waarom liggen er verschillende laagjes onder elkaar?
• Welke laagje zou er nog kunnen bijkomen? Hoe zou dat eruit zien? Wat zou erin zitten?

Vragen voor de kleuters

• Waarom is graven met een schop zwaar werk?
• Wat denk je dat moeilijk is aan diep graven?
• Waarom moet een machine voorzichtig zijn met de vondsten die ze opgraaft?
• Welke gekke of slimme taak zou jouw machine moeten kunnen om Caroline te helpen?

Laat de kinderen nadenken over wat archeologen kunnen vinden. Denk aan scherven, botten, sieraden … Leg uit dat archeologen deze dingen moeten sorteren: wat samen hoort bij elkaar leggen, in doosjes of bokalen bewaren, naam op plakken …

Geef voorbeelden van archeologische vondsten, zoals afbeeldingen van opgegraven potten, een fossiel of oud gereedschap. Vraag de kinderen hoe een machine hiermee om zou kunnen gaan. Laat hen ook inspiratie opdoen door de omgeving te verkennen: wat zouden ze in de grond kunnen vinden?

Vragen voor de kleuters

• Wat denk jij dat archeologen vinden als ze diep graven?
• Waarom is het belangrijk dat een machine voorzichtig omgaat met deze vondsten?
• Wat moet jouw machine kunnen doen om te helpen bij zwaar werk?

In kleine groepjes bedenken de kinderen een ontwerp voor hun archeologische graafmachine. Het ontwerp moet functies hebben om zware aarde weg te halen (zoals een schop of graafarm), maar ook om voorzichtig te werken bij het opgraven van voorwerpen. Daarnaast mogen ze creatieve, gekke functies toevoegen die het werk leuker of makkelijker maken.

Criteria voor de graafmachine

• Sterkte: een functie om zware aarde te verwijderen, zoals een graafarm of een schep.
• Voorzichtig: onderdelen zoals een grijper, pincet of borstel om voorwerpen voorzichtig op te graven.
• Bewegende onderdelen: denk aan een draaiende borstel, een beweegbare arm of een schep die opent en sluit.
• Stevigheid: de machine moet stevig blijven staan en niet omvallen.
• Creativiteit: kinderen mogen gekke of fantasierijke extra’s bedenken.

Tien ideetjes voor de machine

Vragen voor de kleuters

• Hoe kan jouw machine sterke aarde weghalen, zoals Caroline met haar schop?
• Hoe kun je een grijper of borstel maken om vondsten voorzichtig op te graven?
• Wat voor grappige of handige extra’s kun je toevoegen?
• Hoe zorg je dat jouw machine niet omvalt?

Laat de kinderen hun ontwerp bouwen met knutselmaterialen. Moedig hen aan om sterke, bewegende en creatieve onderdelen te maken die het zware en precieze werk van graven kunnen ondersteunen.

Materialen

• Basis: karton, papieren buizen, wc-rollen, plastic bekers
• Voor beweging: elastiekjes, splitpennen, rietjes, tandwielen van karton, stokjes
• Om te verbinden: tape, lijm, touw
• Extra details: borstels, zachte stoffen lapjes, of kleine bakjes

Vragen voor de kleuters

• Hoe maak je een schep of graafarm die zware aarde kan weghalen?
• Wat kun je gebruiken om een borstel of pincet te maken voor precisiewerk?
• Hoe kun je ervoor zorgen dat jouw machine stevig staat?
• Kun je iets verzinnen dat het werk leuker of makkelijker maakt?

Laat de kinderen hun machines testen door voorwerpen op te graven in zandbakken of op tafels met een laag zand. Gebruik kleine vondsten zoals knikkers, steentjes, plastic botten of andere kleine voorwerpen. Laat hen observeren hoe goed hun machine werkt bij zowel zwaar als precies werk.

Vragen voor kleuters

• Kan jouw machine zware aarde ‘graven’? Wat werkt goed?
• Kan jouw machine voorzichtig voorwerpen oppakken? Hoe doe je dat?
• Welke onderdelen werken goed? Welke kunnen beter?
• Welke grappige of handige functies heeft jouw machine?

Laat de kinderen hun machine aanpassen en verbeteren op basis van wat ze hebben geleerd tijdens het testen.

Vragen voor kleuters

• Hoe kun je jouw machine sterker maken om zware aarde beter te graven?
• Hoe kun je het preciezer maken voor het opgraven van voorwerpen?
• Wat kun je toevoegen om het werk makkelijker of leuker te maken?

Sluit de les af met een groepsgesprek. Maak een link naar het werk van Caroline en laat de kinderen vertellen over hun ervaringen.

Vragen voor kleuters

• Hoe heeft jouw machine Caroline geholpen? Wat deed het goed?
• Wat heb je geleerd over hoe archeologen graven en waarom precisie belangrijk is?
• Waarom is het belangrijk dat archeologen ook sterke spieren hebben?
• Wat zou jouw machine nog meer kunnen doen, bijvoorbeeld thuis of op school?