De kandelaar uit Damme

Uitdaging van Dieter

Vertel een verhaal met schaduwen!

5de en 6de leerjaar

Voor de leerkracht

Print de bijlagen
Voorzie
  • per 2 of 3 leerlingen een kortverhaal
  • per 2 of 3 leerlingen een tablet, pc of laptop
  • materiaal om vertelkast, personages en decoratie te maken: stokjes (bv satéstokjes), karton, plakband of lijm, scharen of breekmesjes, kartonnen (schoen)dozen met deksel, witte blaadjes, potlood, zwarte verf, penselen
  • kladbaadjes en potloden
  • per 2 of 3 leerlingen een zaklamp
Projecteer de bijlage

Stap 1

Speel tekeningtelefoontje

Verdeling

  • allen samen

Nodig

  • kladblaadjes
  • potloden
Speel tekeningtelefoontje:
  • De leerkracht fluistert een zin in het oor van leerling 1. De andere leerlingen mogen dit niet horen.
  • Leerling 1 maakt een tekening van deze zin op een kladblaadje. De andere leerlingen mogen dit niet zien.
  • Leerling 1 geeft het kladblaadje met tekening aan leerling 2.
  • Leerling 2 fluistert in één zin wat er op het kladblaadje staat in het oor van leerling 3. Laat het kladblaadje niet zien.
  • Leerling 3 maakt een tekening van deze zin op een kladblaadje.
  • Wissel tekenen en fluisteren af tot iedereen aan de beurt is geweest.

Tip: Zijn jullie een grote klas? Verdeel de leerlingen in verschillende groepen.

Bespreek:
  • Op welke manier is de zin veranderd van begin tot einde?
  • Wat vond je moeilijk? Wat vond je makkelijk?
  • Zou de zin zijn veranderd als je enkel mocht fluisteren? En als je enkel mocht tekenen?

Stap 2

Onderzoek de kandelaar

Verdeling

  • allen samen

Nodig

  • replica kandelaar
Bestudeer de kandelaar.
Beschrijf om beurt iets wat je opvalt:
  • Wat zie je?
  • Wat voel je?
  • Wat ruik je?
  • Hoe groot is het?
  • Hoe zwaar is het?
  • Uit welk materiaal is het gemaakt?
  • Welke kleuren zie je?
  •  …

Stap 3

Ontdek het verhaal van de kandelaar

Verdeling

  • allen samen

Nodig

  • replica kandelaar
De kandelaar is gevonden in Damme.

Bedenk een antwoord op de volgende vragen:

  • Hoe oud is de kandelaar?
  • Waarom staan er figuren afgebeeld op de kandelaar?
  • Welke figuren staan afgebeeld op de kandelaar?

Luister naar het interview met de kandelaar om de antwoorden te weten te komen!

Meer weten over de kandelaar? Ontdek het op onze website.

Stap 4

Onderzoek een kortverhaal

Verdeling

  • groepjes van 2 of 3

Nodig

  • bijlage onderzoeksfiche verhalen
  • kortverhalen
  • tablet, pc of laptop per 2 of

Kies per groepje een kortverhaal om te analyseren.

Onderzoek de verschillende elementen van het verhaal:

Onderzoeksfiche

Stap 5

Bereid je schimmenspel voor

Verdeling

  • groepjes van 2 of 3

Nodig

  • bijlage leidraad verhaal
  • bijlage stappenplan vertelkast
  • materiaal om vertelkast, personages en decoratie te maken
Schrijf een verhaal voor jullie schimmenspel:
  • Gebruik hiervoor de bijlage ‘leidraad verhaal’.
  • Vul eerst de voorbereiding in.
  • Schrijf je scenario aan de hand van de leidraad.

Leidraad

Maak een vertelkast voor jullie schimmenspel.

Projecteer de bijlage stappenplan vertelkast en volg de stappen.

Stappenplan

Knutsel de personages en decoratie voor jullie schimmenspel.

  • Teken de omtrekken op een stuk karton.
  • Maak ze niet te klein: ideaal zijn de personages rond de 10-15cm.
  • Knip de omtrek uit.
  • Plak de uitgesneden personages verticaal op een stokje, met genoeg plaats om ze in je hand vast te nemen.
  • Plak de uitgesneden decoratie horizontaal op een stokje, zodat je ze makkelijk in en uit de gleuf van de vertelkast kan schuiven.

Stap 6

Vertel een verhaal met schaduwen

Verdeling

  • alle groepjes samen

Nodig

  • zelfgemaakte vertelkasten
  • zelfgemaakte personages en decoratie
  • zaklampen
Oefen het schimmenspel:
  • Maak de klas donker.
  • Plaats een zaklamp achter de vertelkast.
  • Oefen jullie schimmenspel.
  • Experimenteer met hoe ver je de personages van de lichtbron houdt om ze het best te zien.
Hou een generale repetitie in de klas.

Geef elkaar feedback.

Vertel een verhaal met schaduwen.

Voer jullie schimmenspel op in een andere klas, in de kleuterklas, in een woonzorgcentrum, op een schoolfeest…

Proficiat junior archeologen!

Jullie zijn weer een beetje meer vondsten(f)luisteraars.

Wat leerde je dankzij dit object uit Damme?

Archeologen vonden een middeleeuwse kandelaar in Damme.

De kandelaar werd in combinatie met een kaars gebruikt om licht te geven. Wie de kandelaar gebruikte en waar die gebruikt is, is niet duidelijk want de kandelaar is ‘een losse vondst’. Op de kandelaar zijn allerlei bijzondere figuren en symbolen te zien. Die horen mogelijks bij een middeleeuws verhaal.

Verhalen hebben doorgaan een duidelijke structuur.

Hoewel er variaties zijn, volgen de meeste verhalen een soortgelijke structuur. Deze structuur omvat elementen zoals een begin, midden en einde, waarin personages, conflicten en oplossingen worden geïntroduceerd en ontwikkeld.

Niet alle verhalen blijven bestaan.

De betekenis van verhalen, afbeeldingen en symbolen kan veranderen of verloren gaan na verloop van tijd. Terwijl sommige verhalen de tand des tijds doorstaan en deel blijven uitmaken van ons collectieve erfgoed, verdwijnen anderen in de vergetelheid. Dit is ook het geval met de figuren en symbolen op de kandelaar uit Damme.